Tuesday 6 August 2013

Απλώνω τραχανά και χυλοπίτες


Μια φορά κι ένα καιρό, πολλά χρόνια πριν, ήταν ένα κοριτσάκι που όταν πήγαινε τέτοια εποχή, στο πατρικό του σπίτι στη Λαμία, έβλεπε τη γιαγιά του να ανασκουμπώνεται στη κουζίνα.
Κατσαρόλες, κουτάλες, σεντόνια, μαξιλαροθήκες και κρεβάτια επιστρατεύονταν, και όλοι ξέραμε ότι είχε έρθει η ώρα του τραχανά και της χυλοπίτας.
Όλοι ξέραμε ότι η γιαγιά θα γέμιζε τις μαξιλαροθήκες με τα κεντίδια, και κάθε κλωνάρι της οικογένειας θα είχε το δικό του μερτικό - εφόδιο στο χειμώνα που θα έμπαινε.
Τα χρόνια πέρασαν, το κοριτσάκι μεγάλωσε - αυτό μη το δέσετε και κόμπο - και κάθε χρόνο παρέα με τη γιαγιά να παρακολουθεί χαμογελαστή από ψηλά, σηκώνει μανίκια, στρωσίδια και άντρα από τα κρεβάτια, για να συνεχίσει τη παράδοση.

Τραχανάς

Αγόρασε ( το - λέμε τώρα - κοριτσάκι ) :
- 5 κιλά γάλα πρόβειο
(αυτό για να είμαστε ειλικρινείς, το έχει εξασφαλίσει ως εξής : Σταμάτησε πριν κάτι χρόνια στη ψύχρα ένα βοσκό που πέρναγε με το κοπάδι του την Εθνική, στον Αυλώνα... κατσικώθηκε το κοπάδι, λαχτάρησε ο βοσκός, έβριζαν οι από πίσω που σταμάτησε η κυκλοφορία, αλλά το κοριτσάκι απτόητο!! Κατέβηκε, έμαθε πού ήταν η στάνη και από τότε κάθε φορά που θέλει γάλα, αβγά, γίδα και κατσίκι, τσουπ στη στάνη)
- 2 κιλά σταρένιο ( πλιγούρι )
- 1 κιλό σιμιγδάλι χοντρό
- αλάτι (τόσο όσο να σας αρέσει στην γεύση)
- σίτα ( κόσκινο με χοντρές τρύπες - αυτό δεν το αγόρασε, το κληρονόμησε )
Αν δεν θέλετε να βάλετε σταρένιο, βάλτε 3 κιλά σιμιγδάλι. ( εγώ βάζω και τα δύο, η γεύση είναι πιο γεμάτη, πιο παραδοσιακή)
...και ανασκουμπώθηκε κάπως έτσι :
Βράζουμε το γάλα σε μεγάλη κατσαρόλα και του προσθέτουμε το σταρένιο και το σιμιγδάλι, ανακατεύοντας συνεχώς με ξύλινη κουτάλα. Προσθέτουμε και το αλάτι.
Το κατεβάζουμε από τη φωτιά και σκεπάζουμε την κατσαρόλα με βρεγμένο πανί.
Μόλις κρυώσει, το …. τσιμπάμε! Παίρνουμε δηλαδή "τσιμπιές" μεγάλες από το μείγμα, τις απλώνουμε επάνω σε ένα καθαρό σεντόνι και αφήνουμε να ψιλοξεραθούν για μερικές ώρες.

Αν το αφήσουμε για την άλλη μέρα, ο τραχανάς μας θα είναι κάπως ξινός.
Αφού ξεραθούν οι τσιμπιές μας, οπλιζόμαστε με υπομονή και αρχίζουμε να τις τρίβουμε στη σίτα.
Απλώνουμε πάλι τον τριμμένο τραχανά στο σεντόνι μας και τον αφήνουμε να στεγνώσει τελείως.
Τον διατηρούμε σε μαξιλαροθήκη, έτσι ώστε να μη πάρει υγρασία και χαλάσει.

TIPάκια :
- Μια συμβουλή για όσες τυχερές μπορούν να βρουν γάλα πρόβειο, κατευθείαν από μαντρί ή βοσκό.
Το πρόβλημα σε αυτό το κατά τα άλλα αγνό γάλα που δεν έχει υποστεί επεξεργασία, είναι ο κίνδυνος μελιταίου πυρετού. Όταν το γάλα φτάσει σε σημείο βρασμού, φουσκώνει, έτσι δεν μπορούμε να το βράσουμε σε μεγαλύτερη θερμοκρασία ώστε να είμαστε σίγουροι ότι κάθε ανθεκτικό μικρόβιο έχει καταστραφεί.
Τι κάνουμε: Παίρνουμε ένα άδειο κουτί από γάλα εβαπορέ, αφαιρούμε την ετικέτα, το πλένουμε πολύ καλά, του ανοίγουμε τρύπες και από τις δύο πλευρές, και το βάζουμε να βράσει μαζί με το γάλα.
Η ανακύκλωση που γίνεται από τις τρύπες, δεν αφήνει το γάλα να φουσκώσει και να χυθεί, συνεπώς η θερμοκρασία που αναπτύσσεται είναι μεγάλη και τα μικρόβια δεν αντέχουν.
Το κόλπο μου το είπε ο κτηνίατρος της περιοχής που προμηθεύομαι το πρόβειο γάλα από το μαντρί.
- Άλλο κολπάκι για όσες δεν έχουν καμία διάθεση να κατακόψουν τα ωραία τους χεράκια τρίβοντας στη σίτα.
Τρίψτε τον τραχανά στο μούλτι. Θα είναι το ίδιο νόστιμος, απλά πιο "λεπτός", χωρίς εκείνα τα μικρά κομματάκια, που εμένα μου αρέσουν πολύ!
- Και τέλος, αν δεν έχετε σκοπό να πετάξετε τον άντρα σας ή τα παιδιά σας από τα κρεβάτια τους για να απλώσετε τραχανά, βάλτε τον τριμμένο τραχανά σε ταψί και στεγνώστε τον στο φούρνο για 45 λεπτά περίπου σε θερμοκρασία 100 βαθμών.
Ελέγξτε αν είναι εντελώς στεγνός - σε αντίθετη περίπτωση, όταν αποθηκευθεί, υπάρχει κίνδυνος να μουχλιάσει - και αποθηκεύστε σε μαξιλαροθήκες, βάζοντας μέσα και μερικά φύλλα δάφνης.

Τί...??? Νομίσατε ότι τελειώσαμε...???
Αμ δε!!
Εμπρός...έτοιμες για χυλοπίτες!!

Χυλοπίτες

Χρειαζόμαστε:
- 1 κιλό γάλα (το γνωστό ..το παραδοσιακό … από το μαντρί … ξέρετε εσείς...)
- μισό κιλό σιμιγδάλι ψιλό
- 3 κιλά περίπου αλεύρι από σιτάρι (ή όσο πάρει για να γίνει μια μαλακή και ελαστική ζύμη)
- 30 αβγά
- 1 κουταλιά σούπας περίπου αλάτι
Τι κάνουμε:
Ζυμώνουμε σε μεγάλη λεκάνη όλα τα υλικά μαζί και αφήνουμε τη ζύμη στην ησυχία της σκεπασμένη με πετσέτα περίπου για μια ώρα.
Ανοίγουμε σχετικά χοντρά τα φύλλα και τα απλώνουμε να στεγνώσουν κάπως. Προσοχή όμως, να μην ξεραθούν!
Τα κόβουμε σε λωρίδες αν θέλουμε την κλασσική χυλοπίτα ή σε μικρά τετράγωνα κομματάκια (η φίλη μου η Εμμα τα λέει τουτουμάκια.!!!)

Εμείς φτιάξαμε και τα δύο για ποικιλία!
Ένα ξύλο κοπής πήρε τη θέση του χάρακα για...επαγγελματικό αποτέλεσμα και η ρόδα που κόβουμε τη πίτσα έκανε τις άκρες της χυλοπίτας δαντελωτές.

Μόλις τελειώσουμε το κόψιμο, φτιάχνουμε ένα καφέ (θα μας χρειαστεί μετά το άπλωμα) και απλώνουμε τις χυλοπίτες μας όπου βρούμε ελεύθερο τραπέζι, κρεβάτι, καναπέ.

Πίνουμε τον καφέ που φτιάξαμε μετά από τόσες ώρες κόψιμο της ζύμης.
Τις αφήνουμε να στεγνώσουν πολύ καλά, περίπου 2-3 ημέρες.
Αν δεν στεγνώσουν τελείως, υπάρχει κίνδυνος να μουχλιάσουν.
Μαζεύουμε τις χυλοπίτες και τα τουτουμάκια μας και τα φυλάμε σε πάνινες μαξιλαροθήκες, έτσι ώστε να αερίζονται και να διατηρούνται.

Αυτά τα ολίγα - μη μου πείτε ότι κουραστήκατε, δεν θα σας πιστέψω - και εν αναμονή των κρύων ημερών και νυκτών για να τα απολαύσουμε ……
…… ασπασμούς
SpIrToKoYto

18 comments:

Ειρήνη Ε. said...

ΕΞΟΧΗ ανάρτηση, Βιβή!!! Μπράβο και πάλι μπράβο!!! Βρήκες το ευαίσθητο σημείο μου, την αγάπη μου για την παρασκευή των παραδοσιακών εδεσμάτων! Με γύρισες χρόνια πίσω, τότε που και η δική μου γιαγιά από την Κάρπαθο, μας έστελνε τον τραχανά της, φτιαγμένον με κατσικίσιο γάλα. Μπορεί να ήταν μακριά, αλλά έβρισκε τον τρόπο να μας τον στείλει!
Μπράβο και πάλι, χρυσοχέρα!! Οι συνταγές, θα εκτυπωθούν πάραυτα!!
Φιλιά και καλή μας ημέρα.

ΜΕΤΗ said...

Ααααααχχχχχχχχ Βιβάκο τι μου θύμησες τώρα………
εμένα η γιαγιά μου έφτιαχνε χυλοπίτες και γλυκό τραχανά , τα άπλωναν θυμάμαι για να στεγνώσουν ,σε κάτι τεράστιους πάγκους που τους είχαν για αυτόν ακριβώς τον λόγο , έξω στην αυλή και τα σκέπαζαν όλα με τούλια. Εγώ και η αδελφή μου παραμονεύαμε και όταν είχε λίγο στεγνώσει ο τραχανάς πηγαίναμε σιγά σιγά και τρώγαμε ότι προλαβαίναμε από τις άκρες πριν μας πάρει η γιαγιά μας χαμπάρι και αρχίσει να μας κυνηγάει. Δυστυχώς την γιαγιά , που έχω και το όνομα της, την χάσαμε νωρίς και ούτε η συνταγή μας έμεινε αλλά και ποτέ ξανά δεν έχω δοκιμάσει τόσο νόστιμο τραχανά σαν τον δικό της…….
Φιλάκια πολλά , καλημερούδια!!!!!

Maria B. said...

Καλέ!!! τι βλέπουν τα όμορφα και μπιρμπιλωτά μου μάτια ??????? τι καλονοικοκυράδες είστε εσείς ?????? Τελειο το ποστ σου Βιβίκα μου, το ρούφηξα μέχρι ... τον τελευταίο του τόνο !!!!!!!
Η δε περιγραφή σου ..κοριτσάκι.. είναι ά π α ι χ τ η !!!!!!!!

Βιβάκο μου, σου πετυχαίνουν πάντα γιατί η γιαγιάκα σου σε βοηθάει απο εκεί που είναι!!!!!! !!!!

και του χρόνου να είσαι καλά.

ΕΛΕΝΑ said...

Φιλενάδα όπως κατάλαβες μας άφησες όλες σπιτσλες με τις προκοπές σου!!
Μα τι χρυσοχέρα είσαι εσύ, τι προκομμένη, τι άξια, τι καλονοικοκυρά, πολλά μπράβο σου!!
Την επόμενη φορά μην ξεχάσεις και το πακετάκι μου με σπιτικά καλούδια, έτσι??
Φιλιά πολλά πολλά!

DIMI said...

Μπράβο Βιβή!!!!Είσαι καί Λαμιώτισσα!!!Ο γαμπρός μου είναι από Δομομό!!!Τί τό καλύτερο από σπιτικό φτιαγμένο τραχανά καί τουτουμάκια(είμαι Πελλοπονήσια!!!)!!Καλοφάγωτα!!!!Φιλάκια!!!

το γλυκατζίδικο της Νταίζης said...

Ζηλεύω, θέλω και γω να φτιάξω, αν ξεκινήσω όμως τώρα που πήρε άδεια ο άντρας μου , μάλλον θα με χωρίσει. Μόλις γυρίσω Αθήνα. Καλοφάγωτα.

puppeta said...

γεια σου...τελεια ιδεα..να σε ρωτησω αν βρω γαλα κατσικισιο απο 1 που πουλαει στη λαικη ειναι το ιδιο;;

marimar said...

Ξινό τραχανά έφτιαχνε η γιαγιά ενός άλλου .... μικρού κοριτσιού, και αυτό εκ περιτροπής με τα άλλα παιδιά, φυλούσε τσίλιες όταν ο τραχανάς στέγνωνε στον ήλιο.... Όσο ήταν ακόμη φρέσκος, τσίμπαγε τσιμπιές όχι σαν τις δικές σου, αλλά για να τις ... μπουκωθεί χα χα χα
Αχ! Βιβή μου τι μου θύμησες....
Στο χωριό του άντρα μου, την σίτα την έλεγαν αριολόγο!!!!
Καλοφάγωτα!!! Να ζήσει ο βοσκός και το κοπάδι του, και οι υπομονετικοί άντρες που χάνουν το κρεβάτι τους!!!! χα χα
Το κοριτσάκι ναν' καλά!!!
Φιλιά

Anonymous said...

κουτάκι χρυσοχέρα μου εσύ μοναδική...
κούνησα επιτελους τα χεράκια μου και μπηκα να χαιρετίσω και έπεσα στα καλούδια σου.....να σαι καλά ....

χυλοπίτες με κανα κοκόρι α πα πα πα ..τεράστιο φαγακι.....σλουρππππππ

Tante Kiki said...

Χρυσοχέρα Βιβή είμαστε συμπατριώτισσες από την πλευρά του μπαμπά μου!!!!! Γι αυτό κάνεις τόσο ωραία ζυμαρικά και τραχανά!!!!!!
Φιλάκια και καλά να περνάς!

Σμαραγδάκι- Ρούλα said...

Αν αου πώ ΒιΒΉ ΜΟΥ ότι κουραστηκα και μονο που τις διαβασα τις οδυγίες δεν θα είναι ψεματα.. πω..πω τι δουλεια θελουν ο τραχανας και οι χυλοπίτες!!!!παιδί χωρίς γιαγια και χωριό .. είναι φυσικό να μην κατέχω τέτοιες νοστιμότατες συνταγες...εισαι πολύ τθχερή οπως και πολες φιλες απο οτι διαβασα που κατεχουν πως να κανουνε τον τραχανα και ειναι αλήθεια επίσεις οτι δεν εχω φαει...πως τον ψήνουνε;;αν θελεις πες και πως τον μαγειρεουνε.. και με τί.. να μαθαινουμε κι εμεις οι αρχάριες... μην κρατατε όλα τα μυστικα για εσας!!!..χι.χι. φιλουρες μάτια μου

Εφη Αδαμιδου Πασοπούλου said...

Μήπως διαβάζεις σκέψεις ανθρώπων!!! Ηθελα,εψαχνα με πολύ μεράκι τον τρόπο να κάνω τραχανά.εγώ δεν είχα παιδικά ερεθίσματα αυτού του είδους και ουτε γεύσεις...Ομως τώρα θα ακολουθήσω με πολύ προσοχή τις αναλυτικότατες οδηγίες σου και να μ' ευχηθείς καλή επιτυχία, γιατί το θέλω για το γλυκό μου Αλκηστάκι που τον τρώει πάρα πολύ!!!Υπάρχει άφθονο πρόβειο γάλα και ΤΕΛΕΙΟ το tip ακι για περισσότερο βράσιμο!!!Θαυμάσια ανάρτηση!!!Το ευχαριστώ μου με ένα αυγουστιάτικο δροσερό φιλάκι.

Eri said...

Τι ωραία ανάρτηση μωρε Βιβάκι μου, είσαι καταπληκτική!
Φιλάκια, να περνάτε καλά!

Mary said...

Βιβουλίνι μου αν και δεν ξέρω το μικρό πανέξυπνο και χρυσοχέρικο κοριτσάκι, το αγάπησα πολύ από τις περιγραφές σου!
Τίποτα καλύτερο από το σπιτικό τραχανά και τις χυλοπίτες!

Στέλνω πολλά φιλάκια σε σένα κι ακόμα περισσότερα στο Αιώνιο Κοριτσάκι!

Anonymous said...

μπραβο κοριτσια αλλα δεν καταλαβα 30 αυγα ή 3 γραφεις?

SpIrToKoYto said...

Anonymous καλημέρα σου...
Τριάντα είναι τα ωά...Αδιαφόρου εθνικότητος,αλλά κατά προτίμηση βιολογικά...:-)

αθανασιος γεραρης said...

Σε ολες τις περιπτωσεις, εφ'οσον εχουν στεγνωσει καλα τα υλικα, ειναι προτιμωτερη η αποθηκευσις σε μεγαλα γυαλινα βαζα, διοτι στις μαξιλαροθηκες μπορει να αποροφησουν οσμες ή υγρασια.

SpIrToKoYto said...

αθανασιος γεραρης,καλή σου μέρα φίλε μου...

Αποθηκεύω κάθε χρόνο,όπως έμαθα από την γιαγιά,τις χυλοπίτες και τον τραχανά στις μαξιλαροθήκες με δαφνόφυλλα μέσα...Ποτέ δεν απορρόφησαν οσμές ή υγρασία...Βασική προυπόθεση βεβαίως βεβαίως,όπως αναφέρω και στην ανάρτηση,να έχουν στεγνώσει τελείως τα ζυμαρικά.Τα γυάλινα βάζα είναι ασφαλώς ένας καλός τρόπος αποθήκευσης,αλλά κατά την άποψή μου μόνον σε ποσότητες σχετικά μικρές,άρα γρήγορα καταναλώσιμες...Εγώ φτιάχνω ποσότητες μεγάλες - είμαστε και μεγάλο σόι βλέπεις- οπότε η διατήρηση σε γυάλα ενέχει τον κίνδυνο της μυρωδιάς της κλεισούρας,ξέρεις,εκείνης της χαρακτηριστικης που βγαίνει όταν έχεις καιρό να ανοίξεις ένα βάζο...

Σε κάθε περίπτωση,σε ευχαριστώ για το σχόλιο και για την επίσκεψή σου στο μπλογκ μας :-)


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...